Chcąc zadbać o prawidłowy rozwój młodszego dziecka lub w ramach dodatkowej stymulacji logopedycznej warto zaproponować mu wspólną zabawę. Miło spędzając czas z dzieckiem można poprawić u niego sprawność artykulatorów, dokonać korekty i usprawnienia funkcji połykania, usprawnić i uregulować tor oddechowy, nauczyć odgryzania, gryzienia, żucia, zbierania pokarmu z łyżki, zachęcić do aktywności werbalnej, głosowej, stymulować słuch i kształcić poczucie rytmu. O innych pozytywnych aspektach wspólnego spędzania czasu nie wspominam, bo są one oczywiste. Sam fakt przebywania w bezpiecznych, domowych warunkach i kontakt z najbliższymi osobami gwarantuje zaspokojenie naturalnej dla każdego człowieka potrzeby bliskości oraz zabawy.
Na początek proponuję przygotować mały domowy warsztat logopedyczny – niezbędny do wspólnych zabaw i tym samym stymulacji wyżej wymienionych funkcji.
- Zestaw do nauki świadomego wydychania powietrza służący do zabaw oddechowych, wybór zależy od tego, co znajdziemy w domu, mogą to być: baloniki, wiatraczki, piłeczki pingpongowe, piórka, plastikowe rurki, aparat do puszczania baniek mydlanych, dla odważnych i tolerujących hałas rodziców np. flet, gwizdek, trąbka. Uczymy dziecko wydychania powietrza i modulowania siłą wydychanego powietrza. Możemy chuchać na lusterko, dłoń. Dmuchać na konkretny przedmiot. Wszystkie przedmioty przed ich wykorzystaniem należy dokładnie umyć, osuszyć, a końcówki przetrzeć płynem do dezynfekcji lub spirytusem.
- Smakowitości wg smaku i upodobań naszego dziecka czyli miód, krem czekoladowy, dżem, ketchup lub inne /uwaga: co niektórych mogą te produkty uczulać/. Smarujemy nimi umytą wargę lub umyte wargi dziecka i prowokujemy demonstrując i/lub zachęcając – zlizywanie. Dziecko może widzieć swoje odbicie, twarz w lustrze. Następnie możemy zrobić kropeczkę lub kropki w okolicy ust i znów zlizujemy je czubkiem języka np. znad górnej wargi lub łatwiejszy wariant – wargą o wargę.
- C. d. innych smakowitości. Serwujemy dziecku na umyty talerz odrobinę ulubionej potrawy np. konfiturą, sosem malujemy talerz lub wysypujemy na talerz trochę jakichś drobnych okruszków np. pieczywa, chrupek kukurydzianych, wiórek kokosowych, bułki tartej – potem zachęcamy do zlizywania – ruchem łopatkowym czubka języka lub do zbierania również czubkiem języka tych smacznych drobinek.
- Umyta, wyparzona wrzątkiem miękka szczoteczka do mycia zębów może służyć nie tylko do mycia lecz również do masażu warg, dziąseł, czubka języka, policzków. Proszę nie penetrować zbyt głęboko języka, masaż grzbietu języka lub śluzówki w jamie ustnej może wywołać niepożądany odruch wymiotny. Wykonywane ruchy powinny być delikatne i docelowo powodować lepsze ukrwienie tych okolic i uwrażliwiać masowane obszary, miejsca.
- Przetarte płynem antybakteryjnym lub spirytusem: latarki , zabawki świetlne. Stymulacja bodźcami świetlnymi poprzez kanał wzrokowy powoduje większą aktywność i pobudzenie kory mózgowej u dziecka. Wszelkiego typu lampy emitujące światło o określonym kolorze są bardzo wskazane, oczywiście z zachowaniem wszystkich, niezbędnych warunków bezpieczeństwa. Puszczanie snopem światła tzw. zajączków umili wspólną zabawę, można również nakierowywać światło na konkretne przedmioty i zadawać maluchowi zagadki.
- Zabawkowe lub nawet o ile jest taka możliwość rzeczywiste instrumenty muzyczne. Wspólne granie, zabawy rytmizujące, zabawy rytmem, głośnością są jak najbardziej wskazane. Różnorodne nagrania muzyczne, płyty muzyczne, bajki muzyczne, proste rytmiczne piosenki sprzyjają stymulacji słuchowej, pobudzają aktywność ruchową i wokalną.
- Łyżki o różnym kształcie, wadze, wyglądzie , podobnie jak i kubki, talerze mogą ułatwić naukę samodzielnego jedzenia, pobudzić apetyt lub motywować do doskonalenia już zdobytych umiejętności.
- Duża porcja szczerego śmiechu. To w ramach coraz popularniejszej i modnej terapii śmiechem.
Na zakończenie dodam, że przed rozpoczęciem każdej zabawy wskazane jest dokładne umycie rąk przez wszystkich uczestników zabawy.
Warto również przed zabawami z wykorzystaniem pokarmów o różnej konsystencji zabezpieczyć odzież, otoczenie i założyć np. dziecku fartuszek lub mieć w pobliżu chusteczki, ściereczkę. Przenośne lusterko lub duże, wiszące lustro ułatwi nam zabawę w naśladowanie, wykonywanie celowych, zamiarowych ruchów przez malucha – wzmocni u niego poczucie sprawstwa oraz skupi jego wzrok na lustrzanym odbiciu.
Oczywiście należy kontrolować poczynania dziecka w czasie zabawy, szczególnie proszę zwrócić uwagę na bezpieczeństwo w trakcie spożywania pokarmów, które są proponowane jako pomoc w danym ćwiczeniu/zabawie. Za każdym razem dostosowujemy intensywność, czas, liczbę powtórzeń od możliwości naszych i przede wszystkim dziecka.
Udanej wesołej zabawy. Nasza cierpliwość i wsparcie pomagają dziecku zdobywać nowe umiejętności. Powodzenia.
Anna Solecka-Kucaj
