DZIECKO DO 12 MIESIĄCA ŻYCIA, CO POWINNO NAS ZANIEPOKOIĆ ?
Pierwszy rok życia naszej pociechy przynosi wiele ważnych i znaczących zmian – dlatego warto dysponować jakąś wiedzą na ten temat. Warto bacznie śledzić rozwój noworodka, a potem już niemowlęcia. Każdy kolejny dzień, tydzień, miesiąc przynosi nowe, potrzebne umiejętności. Rodzic uważnie obserwujący kolejne etapy rozwoju może wychwycić pewne odstępstwa od normy rozwojowej. Jako neurologopeda i specjalista wczesnego wspomagania – skupię się na tym, co powinno nas zaniepokoić w sferze aktywności dziecka w pierwszych dwunastu miesiącach jego życia.
Pierwszy miesiąc:
- nadmiernie wygina głowę w tył lub tylko w jedną stronę
- nie utrzymuje głowy wcale lub tylko przez 1 sekundę
- porusza w niewielkim stopniu lub porusza intensywnie tylko jedną z kończyn
- widoczna jest asymetria ruchów i drżenie ciała
- zaburzony odruch ssania i połykania, nie ssie lub ssanie jest nieekonomiczne
- brak pojedynczych dźwięków samogłoskopodobnych lub przypominających spółgłoski, szczególnie w stanie zadowolenia
- nie reaguje na ostre dźwięki
- nie reaguje na twarz matki lub innej osoby
Drugi miesiąc:
- głowa opada lub jest nadmiernie wygięta w tył, gdy jest trzymane na rękach
- nie ssie dłoni ani przedmiotów, które przypadkowo dotkną jego ust
- nie reaguje na ludzki głos i mowę osoby dorosłej skierowaną wprost do niego
- nie reaguje na odgłosy, na twarz matki
- nie głuży
- nie lubi być dotykane
- nawet ciche odgłosy powodują u niego niepokój
- ma nadal problemy ze ssaniem
- nie uśmiecha się lub płacze, gdy opiekun pochyla się nad nim
Trzeci miesiąc:
- leżąc na brzuchu nie unosi głowy
- nie utrzymuje głowy
- nie tworzy łańcuchów sylabowych, typu [aaaa, oooo, rr]
- nie reaguje na mowę ludzką
- ma ubogą mimikę
- nie odpowiada na uśmiech
- trudno je uspokoić, często płacze bez wyraźnej przyczyny
- dłonie ma zaciśnięte w czasie czuwania
- nie śledzi wzrokiem przedmiotów
- nie interesuje się najbliższym otoczeniem
- nie reaguje na dźwięki lub reaguje na nie płaczem
Czwarty miesiąc:
- nie unosi głowy
- nie podciąga się
- zakres głużenia nie poszerza się lub nadal nie głuży
- nie reaguje na zaczepianie przez dorosłych
- sprawia wrażenie obojętnego
- ma nadal ubogą mimikę
- nie nasłuchuje
- nie reaguje na zabawki
- nie reaguje na dźwięki z otoczenia
- nie uwalnia kciuka /kciuk jest zaciśnięty z pozostałymi palcami/
- nie bawi się swoimi rączkami
- nie reaguje ożywieniem na bliskie i znane osoby
Piąty miesiąc:
- nie unosi głowy lub głowa opada
- nie reaguje na zasłonięcie twarzy
- nie reaguje na mowę opiekunów
- nie gaworzy /brak rytmicznych ciągów, nie wymawia dźwięków przypominających [v, f, th]
- nie reaguje na obecność innych osób lub matki
- nie bawi się
- nie potrafi chwycić zabawki
- nie sięga do przedmiotu
- nie nasłuchuje i nie odwraca się w kierunku źródła dźwięku
- nie koncentruje wzroku na przedmiotach
- ma przetrwały odruch szukania
Szósty miesiąc:
- nie kontroluje położenia głowy
- nie próbuje się przewracać z pleców na brzuch i odwrotnie
- nie gaworzy
- nie reaguje na ludzki głos
- nie przyciąga i nie przytrzymuje przedmiotów
- jest bierne
- nie reaguje na muzykę
- nie chwyta przedmiotów podawanych w dłoń, nie przekłada przedmiotów z ręki do ręki
- nie poszukuje przedmiotu, który upadł
- nie patrzy na ludzi
Siódmy miesiąc:
- nie podpiera się na przedramionach
- nie unosi ręki leżąc na brzuchu
- nie pełza
- nadal nie gaworzy
- nie patrzy na twarz drugiej osoby
- występują zaburzenia żucia i połykania
- nie próbuje zwracać na siebie uwagi
- nie reaguje na dźwięki
- nie chwyta przedmiotów w dłonie
- nie potrafi utrzymać przedmiotu nawet przez chwilę
- brak chwytu nożycowego
- nie wyciąga rączek w kierunku przedmiotu
- nie okazuje zainteresowania przedmiotami, które są w pobliżu lub które trzyma w rączce
- ma ubogą mimikę, mało wyraźne emocje
- nie śledzi przedmiotów, które znikają z jego pola widzenia
Ósmy miesiąc:
- nie podciąga się do siadu
- nie potrafi odsłonić zasłoniętej twarzy
- nie przewraca się z pleców na brzuch
- nie próbuje pełzać
- nie powtarza sylab i nie tworzy łańcuchów sylabowych
- ma wyraźne kłopoty z żuciem
- nie naśladuje mowy
- nie moduluje głosem
- nie reaguje na ludzi
- nie patrzy na swoje odbicie w lustrze
- nie potrafi utrzymać przedmiotu w obu rączkach jednocześnie
- nie sięga po przedmioty nawet te leżące blisko
- nie reaguje na inne dzieci
- nie reaguje na bardzo proste polecenia-komunikaty /nie rozumie ich lub nie słyszy/
- jest bierne, nie sprzeciwia się
- brak chwytu nożycowego
- broni się przed kontaktem
Dziewiąty miesiąc:
- nie siedzi samodzielnie
- nadal nie gaworzy /nie podwaja sylab/
- nie „dialoguje”
- nie interesuje się ludźmi
- nie rozgląda się, nawet wtedy gdy ma do tego okazję
- brak chwytu pęsetkowego
- nie wskazuje na przedmioty i nie dąży do tego, aby je otrzymać
- nie rozumie lub nie słyszy poleceń
- nie okazuje zainteresowania innymi dziećmi
- unika zabaw lub reaguje płaczem, gdy dorosły je inicjuje
Dziesiąty miesiąc:
- nie podnosi się do siadu
- nie reaguje na ludzką mowę
- nie powtarza sylab, nie gaworzy nadal
- nie lubi bliskich kontaktów, unika ich
- nie reaguje na widok człowieka
- nie reaguje na ludzką mowę
- nie reaguje na muzykę
- nadal brak chwytu pęsetkowego
- nie potrząsa i nie uderza przedmiotami
- nie jest w stanie utrzymać przedmiotu
- nie próbuje wkładać przedmiotów do pojemników
- nie uczestniczy w inicjowanych przez dorosłego zabawach /odsuwa dłonie lub płacze/
- zapytane nie poszukuje wzrokiem przedmiotu lub osoby
Jedenasty miesiąc:
- nie utrzymuje równowagi w siadzie
- nie raczkuje
- nie gaworzy, nie wypowiada sylab
- nie interesuje się innymi ludźmi
- nie poszukuje zabawek
- nie wskazuje
- nie lubi zabaw paluszkowych, wyraźnie ich unika
- brak chwytu szczypcowego
- nie jest zainteresowane przedmiotami
- nie poszukuje przedmiotu, który został schowany
- nie potrafi bawić się klockami /stukać nimi, budować wieży/
Dwunasty miesiąc:
- nie raczkuje
- brak reakcji równowagi w pozycji siedzącej
- nie naśladuje mowy dorosłych
- nie zwraca się do opiekunów znaczeniowo
- nie gaworzy /!/
- nie rozumie lub nie słyszy poleceń
- nie wchodzi w kontakty z innymi dziećmi ani ich nie obserwuje
- brak chwytu szczypcowego
- nie manipuluje przedmiotami, nie chwyta ich
- nie naśladuje znanych czynności
Wszystkie opisane zachowania lub umiejętności mogą pojawiać się zarówno z wyprzedzeniem jak i opóźnieniem, które wynikają z różnych powodów oraz innych czynników. Warto obserwować i stymulować dziecko, wchodzić z nim w kontakt na każdym etapie jego rozwoju.
Przygotowała – logopeda A.S-K
